Gorsaf reilffordd Pont-y-pŵl a New Inn

Trosolwg

Caiff ei galw’n swyddogol yn Orsaf Pont-y-pŵl a New Inn, ac fe’i hagorwyd am y tro cyntaf ar ddechrau 1854 fel Heol Casnewydd, ond erbyn diwedd y flwyddyn roedd yn cael ei galw’n Heol Pont-y-pŵl. Roedd yn angenrheidiol ar gyfer diwydiant glo ffyniannus Cymru, a gludwyd i ddechrau gan gamlesi, nes i’r injan stêm gymryd drosodd. Roedd trenau’n cynnig ffordd gyflymach a mwy economaidd o gludo glo a nwyddau eraill o gwmpas y wlad, ac fe ostyngodd y defnydd o gamlesi’n raddol.

Roedd Pontypool Road, erbyn dechrau’r 20fed ganrif, yn gartref i nifer o gyffyrdd, siediau a seidins, ac roedd yn cael ei llethu, a olygodd fod angen adeiladu gorsaf fwy ar safle cyfagos i ddelio â’r nifer enfawr o deithwyr. Roedd y ddau Ryfel Byd yn galw am gronfeydd trwm o lo, a ddaeth drwy Pontypool Road, gan alluogi’r orsaf a’r gweithlu cyfagos i ffynnu.

Yn ystod y cyfnod ar ôl y rhyfel, gwelwyd gostyngiad yn y defnydd o orsafoedd, gyda llawer yn cau’n gyfan gwbl. Erbyn y 1970au, Pont-y-pŵl oedd enw’r orsaf, ac yn 1974, cafodd yr ardal ei hailddatblygu’n sylweddol, gan gynnwys adnewyddu’r swyddfa docynnau - y darn olaf o’r adeilad gwreiddiol, ac yn 2017, gyda chynnydd graddol yn nifer y teithwyr, ehangwyd y maes parcio.

Mae gorsaf reilffordd Pont-y-pŵl a New Inn bellach wedi'i moderneiddio diolch i'r gwaith adnewyddu, gan gynnig mynediad heb risiau i blatfformau. Wedi’i lleoli ar Linell y Mers, mae'r orsaf yn cysylltu De Cymru â rhannau allweddol o rwydwaith ehangach y DU.

• Faint o amser mae’n ei gymryd i gerdded o Orsaf Pont-y-pŵl i ganol tref Pont-y-pŵl?

  • Mae’n cymryd tua phum munud ar hugain i gerdded y filltir i ganol tref Pont-y-pŵl, gan fynd drwy The Highway a Ffordd Brynbuga.

• Pa gyfleusterau parcio ceir sydd ar gael yng Ngorsaf Pont-y-pŵl?

  • Mae cyfleusterau parcio ceir 24 awr yng Ngorsaf Pont-y-pŵl.

• Pa gyfleusterau sydd ar gael i storio beiciau yng Ngorsaf Pont-y-pŵl?

  • Mae lle i storio 10 beic yng Ngorsaf Pont-y-pŵl.

• Pa gyfleusterau eraill sydd ar gael yng Ngorsaf Pont-y-pŵl?

  • Ffonau cardiau
  • Mynediad i bobl anabl – does dim grisiau yn yr orsaf, ac mae rampiau, cadeiriau olwyn a dolenni sain ar gael