Adroddiad Blynyddol a Datganiadau Ariannol ar Gyfer y Flwyddyn a Ddaeth i Ben ar 31 Mawrth 2018
Gwybodaeth am y cwmni
Cyfarwyddwyr P Kennedy
J Price
B McKenzie
A Falleyn
M Dorchester (Penodwyd 01/09/2017)
N Gregg (Penodwyd 01/09/2017)
Rhif y ewmni 09476013
Swyddfa gotrestredig Canolfan QED, Main Avenue
Ystad Ddiwydiannol Treforest
Pontypridd
Rhondda Cynon Taf
CF37 5YR
Archwilydd Haines Watts Wales LLP
7 Llys Neptune
Vanguard Way
Caerdydd
CF24 5PJ
Adroddiad strategol
Mae'r Cadeirydd, ar tan y cyfarwyddwyr, yn cyflwyno'r adroddiad strategol a'r datganiadau ariannol ar gyter y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2018.
Strategaeth ac amcanion busnes
Nod Trafnidiaeth Cymru yw 'Cadw Cymru i Symud’ drwy ddarparu gwasanaethau sy'n canolbwyntio ar gwsmeriaid, drwy roi cyngor arbenigol a thrwy fuddsoddi mewn seilwaith. Mae trafnidiaeth yn cysylltu pobl a chymunedau, yn sail i ddatblygu cynaliadwy ac yn galluogi twi economaidd. Bydd gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus gwell yn creu mantaision go iawn i bobl, gan gynnwys mynediad gwell at gyflecedd cyflogaeth ac integreiddio gwasanaethau'n well, fel addysg ac iechyd, gyda’r system trafnidiaeth gyhoeddus.
Mae Trafnidiaeth Cymru yn cydweithio 4 rhanddeiliaid, partneriaid a darparwyr trafnidiaeth eraill ledled Cymru a'r gororau er mwyn darparu system drafnidiaeth integredig a charbon isel sy'n ddiogel, yn ddibynadwy, yn fforddiadwy ac yn hwylus. Ein gweledigaeth yw creu rhwydwaith trafnidiaeth mae Cymru yn falch ohono.
Byddwn ni’n ceisio cyflawni nifer o amcanion strategol yn ystod y pum i’r ddeg mlynedd nesaf er mwyn cefnogi ein gweledigaeth a chyd-fynd a'n diben:
- Gwasanaethau gwell i gwsmeriaid: Byddwn ni'n datblygu ethos gwasanaeth cwsmeriaid cytfredinol ar draws gwasanaethau trafnidiaeth yng Nghymru a'r gororau. Bydd hyn yn canotbwyntio ar anghenion pobl, gan gynnwys cymunedau a busnesau, gyda’r nod o ddarparu trafnidiaeth carbon isel sy'n ddiogel, yn ddibynadwy ac yn fforddiadwy.
- Cwhl integredig: Byddwn ni’n canolbwyntio ar wella’r integreiddio rhwng gwahanol ddulliau o drafnidiaeth, a hynny'n barhaus. Bydd integreiddio yn gofyn am ddarpariaeth ddibynadwy o wybodaeth, tocynnau syml a gwasanaethau cydlynol mewn cyfnewidfeydd, yn ogystal a gwasanaethau ag ol meddwt arnynt a, pan fo hynny'n bosibl, sydd wedi’u cydleoli, ee gorsafoedd bysiau a threnau wedi'u lleali gyda’i gilydd.
- Ail-fuddseddi mewn trafnidiaeth: Byddwn ni’n sicrhau bod unrhyw warged o'n gweithrediadau yn cael ei ail-fuddsoddi mewn gwasanaethau trafnidiaeth a seilwaith er lles cwsmeriaid.
- Sicrhau ein bod ni’n gwasanaethu Cymru gyfan yn effeithiol: Byddwn ni’n sicrhau ein bod ni’n gwella'r ddealltwriaeth sydd gennym ni o anghenion lleol a rhanbarthol ledled Cymru er lles defnyddwyr trafnidiaeth nawr ac i'r dyfodol. Mae ein cyniluniau cyntaf ar gyfer cyflawni hyn yn cynnwys sefydiu Uned Fusnes yng ngogledd Cymru ddechrau 2018 a sefydiu ein pencadlys ym Mhontypridd gyda phartneriaid allweddol yn 2018/20.
- Datblygu sgiliau mewn ffordd gynaliadwy: Mae Ilwyddiant Trafnidiaeth Cymru yn dibynnu ar ddatblygu sgiliau er mwyn darparu gwasanaethau a seilwaith. Byddwn ni'n chwilio am ffyrdd o greu seilwaith a gwasanaethau sy'n arwain at fanteision lleol a rhanbarthol gwell fyth. Byddwn nin gweithio gyda busnesau bach a chanolig a sefydiiadau mwy trwy ddull cynghreirio er mwyn cynyddu gwerth uniongyrchol am arian drwy gyflawni yn effeithlon ac yn effeithiol, yn ogystal a manteision economaidd cynaliadwy ehangach.
- Cysylltu cymunedau: Bydd y ffordd yr awn i'r afael a nifer o'n hamcanion yn sail i'n nod o sicrhau bod cymunedau'n cael eu cysylltu'n briodol. Ar wahan i gysylltiadau trafnidiaeth, bydd y ffocws ar gyfleoedd adfywio a chreu ardaloedd cyhoeddus er mwyn cefnogi twi cynaliadwy a’n hymrwymiad i'r Gymraeg yn cefnogi’r amcan hwn.
- Modelu trafnidiaeth, cynllunio defnydd tir: Byddwn ni’n sefydlu dull sy'n seiliadig ar dystiolaeth i gefnogi'r penderfyniadau a fydd yn cael eu gwneud yng nghyswilt buddsoddi mewn seilwaith. Byddwn nin darparu cymorth er mwyn sicrhau bod pawb yn deall y cyfleoedd i gynyddu nifer yr ardaloedd hamdden, busnes a phreswyl sydd o fewn peliter cerdded i drafnidiaeth gyhoeddus a'r cyflecedd i wella cysylltiadau a chynyddu cyfraniad trafnidiaeth at leihau dl troed carbon.
- Yr amgylchedd/Carbon: Byddwn ni’n mynd ati i ddatgarboneiddio ein rhwydweithiau tratnidiaeth a gwella ansawdd y cymunedau maent yn eu gwasanaethu, gan geisio atal yr effaith negyddol gysylitiedig ar iechyd.
Adolygiad busnes
Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, mae'r prif ffocws wedi parhau i fod ar gaffael Gweithredwr a Phartner Datblygu (ODP) ar gyier gwasanaethau rheilffyrdd Metro De Cymm a Chymru a’r Gororau. Ar ol y broses gaffael gystadleuol, dyfarnwyd y contract i KeolisAmey a llofnodwyd y contract ar 4 Mehefin 2018, Bydd y gwasanaethau rheilffordd yn cael eu trosglwyddo i KeolisAmey ar 14 Hydref 2018 ac mae disgwyl gweld nifer o welliannau, gan gynnwys rhagor o wasanaethau a thocynnau clyfar ledled Cymru.
Er mwyn cyflawni’r nod o drawsnewid gwasanaeth trafnidiaeth gyhoeddus yng Nghymru drwy sicrhau gwasanaeth cyflymach, amlach ac integredig, mae Trafnidiaeth Cymru wedi caffael nifer o Bartneriaid Darparu Seilwaith (IDPs) i'n Fframwaith Darparu Seilwaith Trafnidiaeth Gynaliadwy (STriDe), a fydd yn ymgymryd a phrosiectau seilwaith yn ymwneud a thrafnidiaeth yng Nghymru, gan gynnwys Metro De Cymru a Gogledd Cymru. Mae disgwyl i'r contractau cyntaf gael eu cyhoeddi dan y firamwaith newydd fis Gorffennaf 2018.
Er mwyn cyflawni ein hamcanion a sicrhau bod atebolrwydd clir, rydyn ni’n credu y byddai’n ddymunol i Trafnidiaeth Cymru ysgwyddo'r cyfrifoldeb dros y seilwaith ac asedau cysylitiedig sydd wedi’u cynnwys yng Nghledrau Craidd y Cymoedd. Mae'r gwaith o drosglwyddo asedau yn datbiygu'n dda, gyda chyfres o eqwyddorion masnachol yn cael eu cytuno a Network Rail fis Medi 2017. Mae'r Cytundeb Trosglwyddo Asedau a’r Cytundeb Cadw'n Ddiogel wrthi'n cael eu datblygu er mwyn cytuno arnynt a Network Rail erbyn haf 2018.
Mae Trafnidiaeth Cymru wedi parhau i ehangu ei dim rheoli ac mae wedi paratoi ei adnoddau ar ol dyfarnu'r contract ODP a chyn i'r gwasanaethau rheilffordd ddechrau yn hydref 2018.
Yn ystod y flwyddyn, roedd y Cwmni wedi gwneud gwarged ar ol treth 0 £409,000. Daw'r gwarged hwn wrth ddefnyddio darpariaethau pris trosglwyddo, lle mae Trafnidiaeth Cymru yn rhoi lwfans ar ei gostau am ei wasanasthau cynghori a ddarparwyd i Lywodraeth Cymru. Bydd y gwarged yn caet ef ail-fuddsoddi yng ngweithgareddau’r Cwmni er mwyn bedioni’r amcanion a nodwyd.
Diogelwch a chynaliadwyedd
Mae diogelwch a chynaliadwyedd yn thai o werthoedd craidd Trafnidiaeth Cymru, sy'n treiddio trwy ein sefydliad a'n partneriaethau ag eraill. Bydd cyfarwyddiaeth Diogelwch a Chynaliadwyedd yn cael ei sefydiu yn 2018, gan sicrhau bod cyfrifoldebau’r swyddogaethau gweithredol yn cael eu gwahanu'n glir oddi wrth y swyddogaeth cydymffurfio a sicrhau ansawdd. Bydd y gyfarwyddiaeth newydd yn gyfrifol am arwain, cefnogi a herio'r sefydliad ar draws pob gweithrediad a gwasanaethau corfforaethol. Caitf trefniadau diogelwch Trafnidiaeth Cymru eu hadrodd yn ol i'r Bwrdd yn rheolaidd er mwyn gallu adolygu a gofyn cwestiynau yn briodol yng nghyswllt pob agwedd ar ddiogelwch.
Bydd y gyfarwyddiaeth newydd hefyd yn cyflogi Hyrwyddwr ar gyfer y Gadwyn Gyflenwi, ac mae'r broses gaffael wrthi'n mynd rhagddi. Bydd hyn yn helpu i ymgysylitu a chyflenwi'n effeithiol er mwyn cyflawni ein nodau o weithio mewn partneriaeth ag ystod o sefydliadau, gan sicrhau rhagor o fanteision ar gyfer cymunedau.
Datblygiadau i'r dyfodol
Ar gyfer y flwyddyn ariannol a ddaw i ben ar 31 Mawrth 2019, mae cynilun busnes y Cwmni'n adlewyrchu'r ameanion a restrir uchod yn ogystal a chynnwys y llythyr cylch gwaith a gafwyd. Mae Llywodraeth Cymru yn datblygu achosion busnes ar gyfer gwasanaethau eraill posibl a fydd yn cael eu darparu gan Trafnidiaeth Cymru, fel cyfrannu mwy at y gwaith o ddarparu a goruchwylio qgwasanaethau bysiau, yn ogystal a chyfrannu mwy at ddarparu seilwaith priffyrdd ac at ddarpariaeth rheoli’r rhwydwaith priffyrdd. Felly, rydyn ni wrthi'n gwneud paratoadau priodol er mwyn mynd i'r afael a'r gofynion hynny drwy gydol y flwyddyn a ddaw.
Prif risgiau ac ansicrwydd
Ar hyn o bryd, caiff Tratnidiaeth Cymru ei ariannu'n Ilwyr gan Lywodraeth Cymru, a chytunir ar y cyllid hwnnw yn flynyddol. Felly, y risg a'r ansicrwydd mwyaf yw graddfa a phroffil y cyllid a ddaw gan y Llywodraeth yn y tymor hirach. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i wella thwydwaith trafnidiaeth Cymru ac mae’r Cwmni’n gweithio'’n agos gyda chynrychiolwyr o Lywodraeth Cymru i ddeall a rheoli unrhyw gytyngiadau cyllido.
Mae gan Trafnidiaeth Cymru raglen waith hetaeth dros y pum mlynedd nesaf ac mae risg na fydd digon o sgiliau ar gael i gyflawni’r prosiectau. I liniaru’r risg, mae’r Cwmni'n gweithio gyda chadwyn gyflenwi, drwy fframwaith ODP a fframwaith STriDe, er mwyn sicrhau bod modd ymdrin ag unrhyw fyichau o ran sgiliau dros amser.
Bydd y trefniadau cytundebol a’r faith bod y gwasanaeth rheilifyrdd yn berchen ar seilwaith gyda Cledrau Craidd y Cymoedd yn peri risgiau tymor hir y bydd angen i Trafnidiaeth Cymru eu rheoli. Lle bo hynny'n bosibl, mae'r risgiau hyn wedi'u lliniaru yn y contractau ond bydd y risgiau'n cael eu rheoli'n agos drwy'r trefniadau llywedraethu sydd wedi’u gosod, ac mewn partneriaeth a'r ODP a'r IDP.
Dangosyddion Perfformiad Allweddol
Ar gyfer y flwyddyn gyfredol, mae dangosyddion perfformiad allweddol wedi bod yn canolbwyntio ar yr amserlen gaffael ar gyfer penodi OPD a IDPs ar gyfer gwasanaethau rheilffyrdd Metro De Cymru a Chymru a'r Gororau. Mae'r prosesau caffael ar gyfer y gwasanaethau trén a'r fframwaith STrIDE newydd wedi’u cwblhau'n llwyddiannus (gweler yr adran Adolygu Busnes uchod).
Ar gyfer y flwyddyn a ddaw, mae dangosyddion pertformiad allweddol wedi cael eu gosod ar sail pedair prif thema: gwasanaethau sy'n canolbwyntio ar gwsmeriaid, cyngor arbenigol, buddsoddi mewn seilwaith a chorffari. Bydd y rhain yn cael eu monitro drwy'r flwyddyn ac adroddir yn ol arnynt yn yr adroddiad blynyddol ar gyfer y flwyddyn a ddaw i ben ar 31 Mawrth 2019.
Arran y bwrdd
N Gregg
Cadeirydd y Bwrdd Cyfarwyddwyr
Adroddiad y cyfarwyddwyr
Mae'r cyfarwyddwyr yn cyflwyno eu hadroddiad blynyddol a’u datganiadau ariannol ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2018.
Mae'r Datganiad Llywodraethu Corfforaethol a nodir ar dudaiennau 6 i 8 yn rhan o'r adroddiad hwn.
Canlyniadau
Mae'r canlyniadau ar gyfer y flwyddyn wedi’u nodi ar dudalen 11.
Cyfarwyddwyr
Dyma'r cyfarwyddwyr a oedd yn dal swyddi yn ystod y flwyddyn a hyd at ddyddiad llofnodi'r datganiadau ariannol:
A Falleyn
B McKenzie
G Morgan (Wedi ymddiswyddo 15/01/2018)
J Price
M Drury-Rose (Wedi ymddiswyddo 19/01/2018)
P Kennedy
S Evans (Wedi ymddiswyddo 28/04/2017)
M Dorchester (Penodwyd 01/09/2017)
N Gregg (Penodwyd 01/09/2017)
Darpariaethau indemniad trydydd parti cymhwysol
Mae'r Cwmni wedi gwneud darpariaethau indemniad trydydd parti cymhwysol er budd ei Gyfarwyddwyr yn ystod y fiwyddyn. Mae'r darpariaethau hyn yn dal mewn grym ar y dyddiad adrodd.
Polisiau ac amcanion rheoli risgiau ariannol
Prif risg y Cwmni yw risg credyd. Y prif asedau ariannol yw arian parod a symiau masnach derbyniadwy a symiau derbyniadwy eraill. Mae risg credyd y Cwmni i'w phriodoli’n bennaf i'r symiau masnach derbyniadwy sydd ag un parti i gontract, er bod cyfarwyddwyr y bwrdd yn credu mai risg fach yw hon oherwydd bod y symiau derbyniadwy yn rhai sy'n gysylitiedig a Llywodraeth Cymru.
Datblygiadau i'r dyfodol
Gellir gweld manylion digwyddiadau a datblygiadau i'r dyfodol sydd wedi digwydd ar ot dyddiad y fantolen ar dudalen 2 yr Adreddiad Strategol ac maent yn rhan o'r adroddiad hwn drwy groesgyfeiriad.
Datganiad o gyfrifoldebau'r cyfarwyddwyr
Mae'r cyfarwyddwyr yn gyfrifol am baratoi'r Adroddiad Blynyddol a'r dogfennau ariannol yn unol a'r gyfraith a'r
rheoliadau perthnasol.
Mae cyfraith Cwmniau yn datgan bod yn rhaid i'r cyfarwyddwyr baratoi datganiadau ariannol ar gyfer pob blwyddyn ariannol. Dan y gyfraith honno, mae'r cytarwyddwyr wedi'u dewis i baratoi'r datganiadau ariannol yn unol a Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol, sydd wedi'u mabwysiadu gan yr Undeb Ewropeaidd. Dan gyfraith Cwmniau, ni ddylai'r cyfarwyddwyr gymeradwyo’r datganiadau ariannol oni bai eu bod yn fodion eu bod yn rhoi darlun teg a chywir o sefylifa'r Cwmni ac o elw neu golled y Cwmni ar gyfer y cyinod hwnnw. Wrth baratoi’r datganiadau ariannol hyn, mae Safon 1 y Safonau Cyfrifyddu Rhyngwladol yn datgan bod yn rhaid i’r cyfarwyddwyr wneud y canlynol:
- dewis a defnyddio polisiau cyfrifyddu yn gywir;
- cyflwyno gwybodaeth, gan gynnwys polisiau cyfrifyddu, mewn ffordd sy'n rhoi gwybodaeth berthnasol a dibynadwy y mae modd ei chymharu a'i deall;
- darparu datgeliadau ychwanegol os na chydymffurfir yn ddigonol a'r gofynion penodol yn y Safonau Adrodd Ariannal Rhyngwladol er mwyn galluogi defnyddwyr i ddeall effaith tratediadau penodol, digwyddiadau eraill a sefyllfa a pherfformiad ariannol yr endid.
- cynnal asesiad o allu'r Cwmni i barhau fel busnes byw.
Mae'r cyfarwyddwyr yn gyfrifol am gadw digon o gofnodion cytrifyddu i allu dangos ac egluro trafodiadau'r Cwmni a datgelu yn rhesymol gywir unrhyw bryd beth yw sefylifa ariannol y Cwmni, yn ogystal a galluogi’r Cwmni i sicrhau bod y datganiadau ariannol yn cydymffurfio a Deddf Cwmniau 2006. Nhw sydd hefyd yn gyfrifol am ddiogelu asedau'r Cwmni ac, felly, am gymryd camau rhesymol i atal a chanfod twyll ac unrhyw anghysondeb arall.
Datganiad datgetu i'r archwilydd
Hyd yma, mae pob unigolyn a oedd yn gyfarwyddwr ar ddyddiad cymeradwyo'r adroddiad hwn yn gwybod nad oes gwybodaeth archwilio berthnasol nad yw archwilydd y Cwmni yn gwybod amdani. Hefyd, mae pob cyfarwyddwr wedi cymryd pob cam angenrheidiot roedd yn rhaid iddynt eu cymryd fel cyfarwyddwyr er mwyn dysgu'r wybodaeth archwilio berthnasol a sefydiu bod archwilydd y Cwmni'n ymwybodol o'r wybodaeth honno.
Arran y bwrdd
J Price
Cytarwyddwr
Datganiad llywordraethu corfforaethol
Cyflwyniad
Fel Prif Weithredwr a Swyddog Cyjfrifyddu Trafnidiaeth Cymru, ryt i'n bersonol gyfrifol am y gwaith cyffredinal o reoli a llywodraethu’r Cwmni. Mae'r Datganiad Llywodraethu yn nodi sut rwyi i wedi cyilawni fy nghytrifoldeb am reoli a chadw trefn ar adnoddau Trafnidiaeth Cymru yn ystod y flwyddyn. Mae Tratnidiaeth Cymru wedi ymrwymo i safonau uchel ac mae llywodraethu cadarn yn hollbwysig i'r Cwmni, yn enwedig gan fod ei weithgareddau ar hyn o bryd yn cael eu hariannu yn Ilwyr gan y pwrs cyhoeddus.
Y Bwrdd
Mae'r Bwrdd yn gyfrifol am sefydlu a datblygu nodau ac ameanion strategol Trafnidiaeth Cymru, yn gyson a’i ddiben cytiredinol ac yn unol a’r fframwaith adnoddau a'r Polisi a bennwyd. Mae'r Bwrdd yn gyd-gyfrifol am hyrwyddo Ilwyddiant y Cwmni drwy gyfarwyddo a goruchwylio materion y Cwmni.
Caiff Cadeirydd ac Aelodau’r Bwrdd eu penodi yn unol ag Erthyglau Cymdeithasu’r Cwmni, ac maent yn gyd-gyfrifol am y canlynol;
- Darparu arweinyddiaeth effeithiol, prosesau llywodraethu cadam, diffinio a datblygu cyfeiriad strategol a gosed amcanion heriol;
- Hyrnwyddo safonau uchel o ran cyllid cyhoeddus a chynnal egwyddorion rheoleidd-dra, priodoldeb a gwerth am arian;
- Sicrhau bod gweithgareddau'r Cwmni'n cael eu cynnal yn effeithion ac yn effeithiol;
- Monitro pertformiad i sicrhau bod Trafnidiaeth Cymru yn bodloni ei nodau, ei amcanion a'i dargedau pertiormio; a
- Sicrhau bod trefniadau effeithiol wedi'u pennu i ddarparu sicrwydd yng nghyswilt rheoli risg, llywodraethu a rheolaeth fewnol. Mae disgwyl i’r Bwrdd ei sicrhau ei hun o effeithiolrwydd y systemau rheoli risg a chadw trefn fewnol.
Caiff cyfrifoldebau’r Cadeirydd eu rhannu rhwng aelodau eraill y Bwrdd ac mae disgwyl iddynt gefnagi'r Cadeirydd yn ei swydd a gweithredu yn unol a’r cytrifoldebau hynny wrth gyflawni eu dyletswyddau eu hunain. Gall y Bwrdd ddirprwyo cyfrifoldebau i staff am weinyddu'r materion rheoli beunyddiol, ond bydd y Bwrdd yn parhau i fod yn gyfrifol ac yn atebol am yr holl faterion yn y pendraw. Mae'r Cwmni'n cadw rhestr o faterion y bydd y Bwrdd yn penderfynu arnynt, yn ogystal a chynllun dirprwyo cytrifoldebau sydd wedi’i gymeradwyo gan y Bwrdd.
Caiff yr wybodaeth ei darparu cyn pob cyfarfod Bwrdd er mwyn gallu cynnal trafodaeth agored ac, os bydd hynny'n briodol, er mwyn gwneud penderfyniadau, Mae aelodau'r Tim Gweithredol yn mynychu ac yn rhoi cyfiwyniadau yn rheolaidd yng nghytarfodydd y Bwrdd ac mae cynrychiclydd o unig Aelod-warantwr y Cwmni yn mynd i bob cyfarfod Bwrdd.
Mae'n rhaid i holl Gyfarwyddwyr ac aelodau'r Tim Gweithredol gwblhau Datganiad Gwrthdaro rhwng Buddiannau er mwyn sicrhau y nadir unrhyw wrthdaro posibl rhwng buddiannau. Caiff y Cyfarwyddwyr eu hatgoffa i ddatgan unrhyw wrihdaro rhwng buddiannau cyn pob cyfarfod Bwrdd. Caift unrhyw wrthdaro ei ddatgan yn y cofnodion ac ni fydd y Cyfarwyddwr yn cymryd rhan yn yr eitem honno ar yr agenda.
Ar hyn o bryd mae gan y Bwrdd bump cyfarwyddwr anweithredol (gan gynnwys y Cadeirydd) ac un eyfarwyddwr gweithredol. Mae'r Bwrdd yn credu bod yr holl gyfarwyddwyr anweithredol yn rhai annibynnol, Mae cyfarwyddwyr anweithredol ychwanegol yn cael eu recriwtio a bydd y Cyfarwyddwr Cyllid newydd yn ymuno a'r bwrdd fel ail gytarwyddwr gweithredol. Ar ol iddynt gael eu recriwtio, bydd profiad cyfunol y Bwrdd yn cynnwys cymysgedd o sgiliau a phrofiad perthnascl fal na fydd yn rhaid dibynnu gormed ar unrhyw unigolyn. Ochr yn ochr a'r newiciadau hyn, mae'r Bwrdd yn adolygu strwythur Pwytlgorau ac mae'r Cylch Gorchwyl ar gyfer y rhain wrthi'n cael ei ddatblygu.
Cytarfodydd bwrdd a Chofnod Presenoldeb
Mae nifer y cyfarfodydd Bwrdd a gynhaliwyd yn ystod y flwyddyn a phresenoldeb y Cyfarwyddwyr (a oedd yn dal swydd ar 31 Mawrih 2018) yn cael eu dangos yn y tabl isod:
|
Cyfarwyddwr |
Presenoldeb |
| N Gregg (Cadeirydd) | 4/4 (penodwyd 01/09/2017) |
| M Dorchester | 3/4 (penodwyd 01/09/2017) |
| A Falleyn | 7/9 |
| P Kennedy | 6/9 |
| B McKenzie | 9/9 |
| J Price (Prif Weithredwr) | 9/9 |
Y Tim Gweithredol
Mae'r Tim Gweithredol, gan gynnwys y Prif Weithredwr a'r Cylarwyddwyr Gweithredol, yn gyfrifol am y canlynol:
- Rhedeg y Cwmni, gan gynnwys materion sy'n ymwneud a Chyllid, Adnoddau Dynol, lechyd a Diogelwch a materion Cyfreithiol, yn unol a'r firamwaith llywodraethu y cytunwyd amo.
- Cyflawni a darparu prosiectau;
- Cyflawni a darparu gweithrediadau o ddydd i ddydd ee gwasanaethau rheilffyrdd.
Mae'r Tim Gweithredol wedi cael ei ddatblygu eleni ac mae tri o'r saith Cyfarwyddwr arfaethedig wedi cael eu recriwtio. Mae'r swyddi Gweithredol eraill wrthi'n cael eu recriwtio ac mae disgwyl i'r tim llawn fod wedi'i sefydlu erbyn hydref 2018, Mae gan y Cyfarwyddwyr gyfrifoldebau swyddogaethol sy'n cynnwys Cymru gyfan.
Rheoli Risg
Mae Bwrdd y Cyfarwyddwyr yn gyfrifol am reoli'r risgiau sy'n ymwneud & gweithrediadau Trafnidiaeth Cymru. Mae'r Cwmni wedi cynnal asesiad o’r risgiau mae’n ei wynebu ac mae'r prif risgiau wedi'u cynnwys ar y Gofrestr Risg, sy'n cael ei hadolygu'n rheolaidd gan y Bwrdd a'r Tim Gweithredol.
Mae'r gofrestr risg yn nodi risgiau penodol ac yn eu blaenoriaethu yn ol effaith y risgiau a’r tebygolrwydd y byddant yn digwyadd. Caiff mesurau ataltol ar gyfer y risgiau eu gosod er mwyn lieihau a rheoli'r risgiau a nodir.
Llywodraethu
Fel Prif Weithredwr, rwyf yn gyfrifol am adolygu effeithiolrwydd y system rheolaeth fewnol. Mae Trafnidiaeth Cymru wedi ymrwymo i broses o ddatblygiad a gwelliant parhaus. Mae rhaglen waith ar gyfer archwiliad mewnol yn 2019/20 wrthi’n cael ej datblygu gan y Tim Gweithredol a bydd yn cael ei hadolygu a’i chymeradwyo gan y Bwrdd.
Rwy'n fodion bod fframwaith llywodraethu a system rheolaeth fewnol cadarn ar waith ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2018. Fe wnaethon nhw helpu i gyflawni polisiau, nodau ac amcanion Trafnidiaeth Cymru; arferion effeithiol wedi'u hwyluso ar gyfer swyddogaethau'r Cwmni a diogelu'r arian a'r asedau cyhoeddus y mae'r Swyddog Cyfrifyddu yn bersonol gyfrifol amdanynt.
James Price
Prif Weithredwr a Swyddog Cyfrifyddu
Adroddiad yr archwilydd annibynnol
Barn
Rydyn ni wedi archwilio datganiadau ariannol Trafnidiaeth Cymru ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2018, sy'n cynnwys y Datganiad incwm Cynhwysfawr, y Datganiad Sefyllfa Ariannol, y Datganiad Newid mewn Cronfeydd, Datganiad Llifoedd Arian a nodiadau i’r datganiadau ariannol, gan gynnwys crynodeb o bolisiau cyfrifyddu arwyddocaol. Y firamwaith adrodd ariannol a ddefnyddiwyd i’w paratoi yw'r gyfraith berthnasol yn ogystal a Safonau Cytrifyddu'r Deyrnas Unedig sydd wedi’u mabwysiadu gan yr Undeb Ewropeaidd.
Yn ein barn ni, mae'r datganiadau ariannol:
- yn rhoi darlun cywir a theg o setyllfa'r cwmni ar 31 Mawrth 2018 ac o'i warged am y flwyddyn a ddaeth i ben bryd hynny;
- wedi cael eu paratoi'n gywir yn unol a'r Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol sydd wedi'u mabwysiadu gan yr Undeb Ewropeaidd; ac
- wedi cael eu paratoi yn unol a gofynion Deddf Cwmniau 2006.
Sail dros ein barn
Cynhaliom ein harchwiliad yn unol a'r Safon Ryngwladol ar Archwilio (DU) (ISAs (BU)) a'r gyfraith berthnasol. Caiff ein cyfrifoldebau o dan y safonau hynny eu disgrifio'n fanyiach yn nghyfrifoldebau'r Archwilydd ar gyfer archwilio adran datganiadau ariannol ein hadroddiad. Rydyn ni’n annibynnol ar y cwmni yn unol a'r gofynion moesegol sy'n berthnasol i’n harchwiliad o'r datganiadau ariannol yn y DU, gan gynnwys Safonau Moesegol y Corff Adrodd Ariannol, ac rydyn ni wedi cyflawni ein cyfrifoldebau moesegol eraill yn unol a'r gofynion hyn. Aydyn ni’n credu bod y dystiolaeth archwilio rydyn ni wedi’i chael yn ddigonol ac yn briodol i roi sail dros ein barn.
Casgliadau yn ymwneud a busnes byw
Nid oes gennym ddim i adrodd yn dl amo yng nghyswilt y materion canlynol y mae'r ISAs (DU) yn ei gwneud yn ofynnol i ni adrodd yn li chi oherwydd y canlynol:
- mae'r ffordd mae'r cyfarwyddwyr yn cyfrifyddu ar sail busnes byw wrth baratoi’r datganiadau ariannol yn ambhriodol; neu
- nid yw'r cyfarwyddwyr wedi datgetu yn y datganiadau ariannol bod unrhyw ansicrwydd sylweddol wedi'i nodi a allai fwrw amheuaeth sylweddol am allu'r Cwmni i barhau i gyfrifyddu ar sail busnes byw am gyfnod o ddeuddeg mis o leiaf o'r dyddiad pryd mae'r datganiadau ariannol yn cael eu hawdurdodi ar gyfer eu cyhoeddi.
Gwybodaeth arall
Y cyfarwyddwyr sy'n gyfrifol am yr wybodaeth arall. Mae'r wybodaeth aralt yn cynnwys yr wybodaeth yn adroddiad y Cyfarwyddwyr, ac eithrio'r datganiadau ariannol ac adroddiad ein harchwilydd amynt.
Nid yw ein barn ar y datganiadau yn ymwneud a'r wybodaeth arall ac, ar wahan i'r graddau sydd fel arall wedi’i nodi’n bencdol yn ein hadroddiad, nid ydym ni'n datgan unrhyw fath o sicrwydd yn eu cylch.
Mewn cysylitiad a'n harchwiliad o'r datganiadau ariannol, ein cyfrifoldeb yw darllen yr wybodaeth arall a, thrwy wneud
hynny, ystyried a yw'r wybodaeth arall yn sylweddol anghyson a'r datganiadau ariannol neu'r wybodaeth rydyn ni
wedi’ chael yn yr archwiliad neu sydd fel arall yn ei chamddatgan yn sylweddol yn ol pob golwg. Os byddwn ni’n dod
o hyd i anghysondebau sylweddol o'r fath neu gamddatganiadau sylweddol ymddangosiadol, mae'n rhaid i ni
benderfynu a oes camddatganiad sylweddol yn yr adroddiadau ariannol neu gamddatganiad sylweddol o ran yr
wybodaeth arall. Os, ar sail y gwaith rydyn ni wedi’i wneud, y byddwn ni'n penderfynu bod camddatganiad sylweddol
yn yr wybodaeth arall, mae’n rhaid i ni roi gwybod am hynny.
Nid oes gennym unrhyw beth i adrodd yn al arno yn yr achos hwn.
Barn ar faterion eraill a bennwyd gan Ddeddf Cwmniau 2006.
Yn ein barn ni, ar sail y gwaith sydd wedi'i wneud yn ystod ein harchwiliad:
-
mae'r wybodaeth sydd wedi'i rhoi yn yr Adroddiad Strategol ac Adroddiad y Cyfarwyddwyr ar gyfer y flwyddyn ariannol y paratowyd y datganiadau ariannol ar ei chyfer yn gyson a'r datganiadau ariannol; ac
-
mae'r Adroddiad Strategol ac Adroddiad y Cyfarwyddwyr wedi cael eu paratoi yn unol & gofynion y gyfraith berthnasol.
Materion y mae’n rhaid inni adrodd arnyn nhw drwy eithriad
Yng ngoleuni gwybodaeth a dealitwriaeth y Cwmni aii amgylchedd yn ystod yr archwiliad, nid ydym wedi canfod unrhyw gamddatganiadau sylweddol yn yr Adroddiad Strategol nac yn Adroddiad y Cyfarwyddwyr.
Nid oes gennym ddim i adrodd yn ei gyich yng nghyswilt y materion canlynol lle mae’n ofynnol inni o dan Ddeddt Cwmniau 2006 roi adroddiad ichi:
- does dim digon o gofnodion cyfrifyddu wedi'u cadw, neu dydyn ni ddim wedi cael digon o ffurflenni ar gyfer ein harchwiliad gan ganghennau nad ydym wedi ymweld a nhw; neu
- nid yw'r datganiadau ariannol yn ein barn ni yn cytuno a'r ffurflenni a'r cofnodion cyfrifyddu; neu
- nid yw datgeliadau penodol ynghyich tal cyfarwyddwyr a bennir gan y gytraith yn cael eu gwneud;
- nid vdym wedi derbyn yr holl wybodaeth ac esboniadau vr vdvm eu hanaen ar avter ein harchwiliad.
Cyfrifoldebau'r cyfarwyddwyr
Fel y disgrifiwyd yn fanylach yn y Datganiad o Gyfrifoldebau'r Cyfarwyddwyr ar dudalen 5, mae'r cyfarwyddwyr yn gyfrifol am baratoi’r datganiadau ariannol ac am sicrhau eu bod yn rhoi darlun cywir a theg, ac mae rheolaeth fewnol o'r fath y mae'r cyfarwyddwyr yn penderfynu ei bod yn angenrheidiol er mwyn gallu paratoi datganiadau ariannol sy'n thydd o gamddatganiadau sylweddol, boed hynny oherwydd twyll neu wall.
Wrth baratoi'r datganiadau ariannol, mae'r cytarwyddwyr yn gytrifol am asesu gallu'r Cwmni i barhau fel busnes byw, gan ddatgelu, fel y bo’n briodol, materion sy'n ymwneud a busnes byw a chyfrifyddu ar sail busnes byw oni bai fod y cyfarwyddwyr naill ai’n bwriadu dated y cwmni neu roi'r gorau i weithredu, neu bod dim dewis realistig arall ar gael.
Cyfrifoldebau'r archwilydd yng nghyswilt archwilio’r datganiadau ariannol
Ein harncanion yw rhoi sicrwydd rhesymol bod y datganiadau ariannol ar y cyfan yn rhydd o gamddatganiadau o bwys, boed hynny oherwydd twyll neu wall, a chyhoeddi adroddiad yr archwilydd sy'n cynnwys ein barn ni. Mae sicrwydd rhesymol yn golygu lefel uchel o sicrwydd, ond nid yw hynny'n gwarantu bed archwiliad sy'n cael ei gynnal yn unol ag ISAs (DU) bob amser yn canfod camddatganiadau sylweddol. Gall camddatganiadau ddeillio o dwyll neu wallau ac maent yn cael eu hystyried yn gamddatganiadau o bwys os, yn unigol neu yn gyfanredol, y gellid yn thesymol ddisgwyl iddynt ddylanwadu ar bendertyniadau economaidd defnyddwyr sydd wedi'u gwneud ar sail y datganiadau ariannol hyn.
Ceir disgrifiad manylach o'n cyfrifoldebau o ran archwilio'r datganiadau ariannol ar wefan y Cyngor Adrodd Ariannol:
http://www. frc.org.uk/auditorsresponsibilities. Mae’r disgrifiad hwn yn rhan o adroddiad yr archwilydd.
Defnyddio ein hadroddiad
Caiff yr adroddiad hwn ei wneud ar gyfer aelodau'r Cwmni yn unig, fel corff, yn unol a Phennod 3 Rhan 16 Dedaf Cwmniau 2006. Cyflawnwyd ein gwaith er mwyn inni allu datgan wrth aelodau'r cwmni y materion hynny y mae'n ofynnol inni eu datgan wrthynt mewn adroddiad archwilydd ac i ddim pwrpas arall. I'r holl raddau a ganiateir yn dl y gyfraith, nid ydym yn derbyn nac yn ysqwyddo cyftrifoldeb, ac eithrio i'r cwmni ac aelodau'r cwmni, fel corff, am ein gwaith archwilio ar gyfer yr adroddiad hwn, nac am y fam a luniwyd gennym.
Stephen Lucey FCA (Uwch Archwilydd Statudol)
ar gyfer ac ar ran Haines Watts Wales LLP, Archwilwyr Statudol
7 Llys Neptune
Vanguard Way
Caerdydd
CF24 5PJ
Datganiad o incwm cynhwysfawr
| 2018 |
Cyfned |
||
| Nodiadau | £000 | £000 | |
| Refeniw | 2 | 10,272 | 8,833 |
| Costau gweinyddol | (9,760) | (8,566) | |
| Gwarged gweithredol | 3 | 512 | 267 |
| Cost treth incwm | 5 | (103) | (50) |
| Gwarged ar gyfer y flwyddyn / cyfnod | 10 | 409 | 217 |
Mae'r cytrif elw a cholled wedi’i baratoi ar sail bod yr holl weithrediadau'n weithrediadau parhaus.
Datganiad sefyllfa ariannol
| 2018 | 2017 wedi’i ailddatgan |
||
| Nodiadau | £000 | £000 | |
| Asedau anghyfredol Eiddo, peiriannau a chyfarpar |
6 | 6,101 | 143 |
| Asedau cyfredol Symiau masnach derbyniadwy a symiau Arian parod a’r hyn sy'n gytwerth ag |
8 |
3,019 4,848 |
1,547 2,470 |
| Cyfanswm asedau | 10,949 | 2,613 | |
| Rhwymedigaethau cyfredol Symiau masnach taladwy a symiau Atebolrwydd treth gyfredol |
9 |
4,099 4,215 |
2,201 2,233 |
| Asedau cytredol net | |||
| Rhwymedigaethau anghyfredol Rhwymedigaethau treth a ohiriwyd |
633 | 237 | |
| Cyfanswm y rhwymedigaethau | 5 4,220 |
18 2,251 |
|
| Asedau net | 6,729 | 362 | |
| Cronfeydd wrth gefn Cronfeydd cyfalaf Enillion argadwedig |
10 | 6,103 626 |
145 217 |
| Cyfanswm yr ecwiti | 6,729 | 362 |
Cafodd y patgeniacay ariannol eu cymeradwyo gan y Bwrdd cyfarwyddwyr a’u hawdurdodi i'w cyhoeddi ar 22/06/18
Llofnodwyd ar ei ran gan:
J Price
Cyfarwyddwr
Rhif Cofrestru'r Cwmni 09476013
Datganiadau am newidiadau mewn cronfeydd
| Cronfeydd cyfalaf |
Enillion argadwedig |
Cyfanswm | ||
| Nodiadau | £000 | £000 | £000 | |
| Gwarged a chyfanswm incwm cynhwysfawr ar gyler y cyfnod wedi’u hailddatgan Trosglwyddo i gronfeydd cytalaf Trosglwyddo o gronfeydd cyfalaf |
- 219 (74) |
217 - - |
217 219 (74) |
|
| Balans ar 31 Mawrth 2017 | 145 | 217 | 362 | |
| Gwarged a chyfanswm incwm cynhwysfawr ar gyfer y flwyddyn Trosglwyddo i gronfeydd cytalaf Trosglwyddo o gronfeydd cytalaf |
- 6,055 (97) |
409 |
409 6,055 (97) |
|
| Balans ar 31 Mawrth 2018 | 6,103 | 626 | 6,729 |
Datganiad llifoedd arian
| 2018 | Cyfnod diwedd 31/07/2017 |
||||
| Nodiadau | £000 | £000 | £000 | £000 | |
| Llif arian o weithgareddau gweithredu Arian parod a gynhyrehwyd o |
13 | 938 | 923 | ||
| Treth a dalwyd | (32) | - | |||
| Mewnlif arian net o weithgareddau gweithredol |
906 | 923 | |||
| Prynu asedau sefydlog diriaethol Incwm cyfalaf a gafwyd |
(6,055) 6,055 |
(219) 219 |
|||
| Arian parod net a ddefnyddiwyd mewn gweithgareddau buddsoddi |
- | - | |||
| Cynnydd net mewn arian pared a’r hyn sy’n gyfwerth ag arian parod |
906 | 923 | |||
| Arian parod a'r hyn sy'n gyfwerth ag arian parod ar ddechrau'r flwyddyn / cyfnod |
923 | - | |||
| Arian parod a'r hyn sy'n gyfwerth ag arian parod ar ddiwedd y flwyddyn / cyfnod |
1,829 | 923 | |||
Nodiadau AR gyfer y datganiadau ariannol
1 Polisiau Cyfrifyddu
Gwybodaeth am y cwmni
Mae Trafnidiaeth Cymru yn gwmni cyfyngedig drwy warant, a’i unig aelod yw Llywodraeth Gymru, wedi’i ymgortfori yng Nghymru a Lloegr. Y swyddfa gofrestredig yw Canolfan QED, Y Brif rodfa, Ystad Ddiwydiannol Trefforest, Pontypridd, Rhondda Cynon Taf, CF37 5YR.
1.1 Confensiwn Cyfrifyddu
Mae'r datganiadau ariannol wedi’u paratoi yn unol a'r Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwiadol sydd wedi'u mabwysiadu i'w defnyddio yn yr Undeb Ewropeaidd a gyda'r rhannau hynny o Ddeddf Cwmniau 2006 sy'n berthnasol i gwmniau sy'n adrodd o dan Safonau Adrodd Ariannel Rhyngwiadel (oni nodir yn wahanol).
Caiff y datganiadau ariannol eu Ilunio mewn sterling, sef arian cyfred gweithredol y Cwmni. Mae'r symiau ariannol yn y datganiadau hyn wedi’u talgrynnu i’r £1,000 agosaf.
Mae'r datganiadau ariannol wedi cael eu paratoi yn unol a'r confensiwn cost hanesyddol. Mae'r prif bolisiau cytrifyddu sydd wedi'u mabwysiadu wedi’u nodi isod ac wedi'u defnyddio yn gyson a'r holl gyfnodau sydd wedi’u cyflwyno yn y datganiadau ariannol hyn.
1.2 Busnes byw
Pan fydd y cyfarwyddwyr yn cymeradwyo'r datganiadau ariannol, maent yn disgwyl yn rhesymol bod gan y Cwmni ddigon o adnoddau i barhau i fodoli'n weithredol am y dyfodol rhagweladwy. Felly maent yn parhau i gytrifyddu ar sail busnes byw wrth baratoi’r datganiadau ariannol.
1.3 Trosiant
Caiff trosiant ei gydnabod yn ol gwerth teg y gydnabyddiaeth a dderbyniwyd neu y gellid ei derbyn ar gyfer gwasanaethau a ddarperir wrth gynnal busnes arferol, ac yn cael ei ddangos net TAW a threthi eraill sy'n ymwneud a gwerthiannau.
Mae incwm a gafwyd gan Lywodraeth Cymru sy'n ymwneud a chostau sydd heb eu hwynebu eto yn cael eu gohirio a’'u cydnabod yn y Datganiad Incwm Cynhwysfawr dros y cyfnod sy'n angenrheidiol fel eu bod yn cyfateb i’r costau y bwriedir iddynt eu digolledu.
Mae'r incwm a dderbyniwyd gan Lywodraeth Cymru yn ymwneud a gwariant cyfalaf yn cael ei gydnabod i ddechrau mewn cronfeydd cyfalaf. Caiff incwm ei gydnabod yn y Datganiad Incwm Cynhwysfawr dros y cyfnod sy'n angenrheidiol i allu ei gyfateb a chost dibrisiad yr ased.
1.4 Asedau sefydlog diriaethol
Caiff asedau sefydlog diriaethol eu mesur i ddechrau yn ol cost ac yna eu mesur yn ol cost neu werth, dibrisiant net ac unrhyw golledion oherwydd lleihad mewn gwerth (impairment losses).
Caiff dibrisiad ei gydnabed er mwyn diddymu cost neu werth asedau ar ol tynnu eu gwerth gweddilliol dros eu hoes ddefnyddiol ar sail:
Gwella eiddo Llinell syth dros 2 flynedd
Gosodion a ffitiadau Llinell syth dros 5 mlynedd
Cyfarpar cytrifiadurol Llinell syth dros 3 blynedd
Asedau sy'n cael eu hadeiladu ar hyn o bryd Nid fydd asedau sydd wrthi'n cael eu hadeiladu yn cychwyn
dibrisio nes eu bod wedi'u cwblhau ac yn barod i'w defnyddio
Caift yr elw neu'r golled a ddaw wrth waredu ased ei phennu fel y gwahaniaeth rhwng derbynebau'r gwerthiant a gwerth ar bapur yr ased, a bydd yn cael ei gycdnabod yn y cyfrifon elw a cholled.
1.5 Lieihad (impairment) yn yr asedau diriaethol
Pan ddaw cyfnodau adodd yn ol i ben, mae'r Cwmni'n adolygu symiau ar bapur ei asedau diriaethol er mwyn penderfynu a oes unrhyw arwydd bod yr asedau hynny wedi wynebu colledion oherwydd ileihad. Os oes unrhyw arwydd o'r fath, bydd swm adferadwy yr ased yn cael ei amcangyfrif er mwyn pennu maint y golled (os o gwbl) oherwydd lleihad yn y gwerth. Os nad oes modd amcangytrif swm adferadwy ased unigol, mae'r Cwmni'n ameangytrif swm adferadwy'r uned cynhyrchu arian parod y mae'r ased yn perthyn iddi.
Y sw adferadwy yw'r gwerth teg uchaf ar ol tynnu costau gwerthu a gwerth wrth ddefnyddio. Wrth asesu gwerth with ddefnyddio, gostyngir y lif arian a amcangytrifir i'r dyfodol i'w gwerth presennol gan ddetnyddio cytradd ddisgownt cyn-treth sy'n adlewyrchu asesiadau'r farchnad gytredol o werth arian o ran amser a'r risgiau penodol i'r ased nad yw'r llif arian a amcangyfrifir i'r dyfodol wedi'i addasu.
Os amcangyfrifir bod swm adferadwy ased (neu uned cynhyrchu arian parod) yn Ilai na'i swm ar bapur, gostyngir gwerth ar bapur yr ased (neu'r uned sy'n cynhyrchu arian parod) i'w swm adferadwy. Caiff colled cherwydd Neihad mewn gwerth ei chydnabod yn syth mewn elw neu golled, oni bai fod yr ased perthnasol yn dal swm wedi’ ailbrisio, ac felly bydd y golled oherwydd lleinad mewn gwerth yn cael ei thrin fel gostyngiad ailbrisio.
Pan fydd colled oherwydd lleihad mewn gwerth wedyn yn cael ei wrthdroi, mae swm ar bapur yr ased (neu'r uned cynhyrchu arian parod) yn cael ei gynyddu i amcangytrif diwygiedig ei swm adferadwy, ond fel na fydd y eynnydd yn y swm ar bapur yn mynd yn fwy na’r gwerth ar bapur a fyddai wedi cael ei pennu pe na bai unrhyw golled oherwydd Ileihad mewn gwerth wedi'i chydnabod ar gyfer yr ased (neu'r uned cynhyrchu arian parod) mewn blynyddoedd blaenorol. Bydd gwrthdroad colled oherwydd Iteihad mewn gwerth yn cael ei gydnabod yn syth mewn elw neu golled, oni bai fod yr ased perthnasol yn dal swm wedi ailbrisio, ac felly bydd gwrthdroad y golled oherwydd Ileihad mewn gwerth yn cael ei drin fel cynnydd ailbrisio.
1.6 Arian parod a'r hyn sy’n gyfwerth ag arian parod
Mae arian parod a symiau cyfwerth ag arian pared yn cynnwys arian mewn llaw a blaendaliadau sy'n cael eu dal gyda banciau.
1.7 Asedau ariannol
Caiff asedau ariannol eu cydnabod yn natganiad sefylifa ariannol y Cwmni ar ol i'r Cwmni ddod yn rhan o ddarpariaethau cytundebol yr offeryn.
Caiff asedau ariannol eu dosbarthu i gategoriau penodol. Bydd y dosbarthiad yn dibynnu ar natur a diben yr asedau ariannol, a bydd yn cael ei bennu ar ol cael y gydnabyddiaeth.
Caiff asedau ariannol eu mesur i ddechrau yn ol gwerth teg a chostau trafodion, ar wahan i'r rheini sydd wedi'u dosbarthu fel rhai gwerth teg drwy elw a cholled, a fesurir yn ol gwerth teg.
Benthyciadau a symiau derbyniadwy
Caiff dyledwyr masnach, benthyciadau a symiau derbyniadwy eraill sydd a thaliadau sefydiog neu rai y gellid eu pennu nad ydynt wedi'u dyfynnu mewn marchnad weithgar eu dosbarthu fel ‘benthyctadau a symiau derbyniadwy’. Caiff benthyciadau a symiau derbyniadwy eu mesur ar sail cost wedi hamorteiddio gan ddefnyddio’r dull tlog effeithiol, wedi tynnu unrhyw leihad yn y gwerth.
Caiff llog ei gydnabod drwy ddefnyddio’r gyfradd llog effeithiol, ac eithrio symiau derbyniadwy tymor byr pan fyddai cydnabod llog yn ddibwys. Mae'r dull llog effeithiol yn ddull sy'n cyfrifo cost wedi'i hamorteiddio sy'n ymwneud ag olferyn dyled ac a rhannu incwm y llog dros y cyinod perthnasol. Mae'r gyfradd Ilog effeithiol yn gyfradd sy'n disgowntio'n fanwl gywir dderbynebau arian parod a ameangyfrifir i'r dyfodol drwy oes ddisqwyliedig yr offeryn dyled i'r swm ar bapur net wrth eu cydnabod i ddechrau.
Lieihad (impairment) mewn asedau ariannol
Caiff asedau ariannol, ac eithrio'r asedau ariannol ar sail gwerth teg drwy elw neu golled, eu hasesu i weld a oes arwydd o leihad mewn gwerth ar ddiwedd pob cyfnod adrodd.
Mae asedau ariannol yn wynebu lleihad mewn gwerth pan fydd tystiolaeth wrthrychol bod llitoedd arian a ameangytrifir i'r dyfodol yng nghyswitt y buddsoddiad wedi cael eu heffeithio, a hynny o ganlyniad i un neu fwy o ddigwyddiadau sydd wedi digwydd ar ol cydnabod yr ased ariannol am y tro cyntaf
Datgydnabod asedau ariannol
Caiff asedau ariannol eu datgydnabod dim ond pan fydd hawliau cytundebol i lifoedd arian yr ased wedi dod i ben, neu pan fydd yn trosglwyddo'r ased ariannol yn ogystal a holl risgiau a gwobrau perchnogaeth yn sylweddol i endid arall.
1.8 Rhwymedigaethau ariannol
Caiff rhwymedigaethau ariannol eu dosbarthu fel rnwymedigaethau ariannol ar sail gwerth teg trwy elw neu golled, neu fel rhwymedigaethau ariannol eraill.
Alhwymedigaethau ariannol arall
Caiff rnwymedigaethau ariannoi eraill, gan gynnwys benthyciadau, eu mesur i ddechrau ar sail gwerth teg, costau trafodiadau net. Yna maent yn cael eu mesur ar sail cost wedi’i hamorteiddio gan ddefnyddio'r dull llog effeithiol, a chaiff cost llog ei chydnabod ar sail buddiannau effeithiol.
Mae'r dull llog berthnasol yn ddull sy'n cyfrifo cost wedi'i hamorteiddio sy'n ymwneud a rhwymedigaeth afiannol ac a rhannu costau Ilog dros y cyfnod perthnasol. Mae’r gyfradd ilog effeithiol yn gyfradd sy'n disgowntio'n fanwl gywir daliadau arian parod a amecangyfrifir i'r dyfodel drwy oes ddisgwyliedig y rhwymedigaeth ariannol i'r swm ar bapur net wrth eu cydnabod i ddechrau.
Datgydnabod rhwymedigaethau ariannel
Caiff rnwymedigaethau ariannol eu datgydnabod dim ond pan fydd rhwymedigaethau'’r Cwmni'n cael eu rhyddhau, yn cael eu canslo neu'n dod i ben.
1.9 Trethiant
Mae'r gost treth yn cynrychioli swm y dreth sy'n daladwy ar hyn o bryd a’r dreth a ohiriwyd.
Treth gyfredol
Mae'r dreth sy'n daladwy ar hyn o bryd yn seiliedig ar elw trethadwy ar gyfer y flwyddyn, Mae elw trethadwy yn wahanol i elw net sydd wedi’i nodi yn y cytrif elw a cholled cherwydd mae’n eithrio eitemau incwm neu gostau y gellir eu trethu neu eu didynnu mewn blynyddoedd eraill ac mae’n eithrio mwy ar eitemau nad oes modd eu trethu na’u didynnu o gwbl. Caiff atebolrwydd y Cwmni dros dreth gyfredol ei gyfrifo gan ddefnyddio cyfraddau treth sydd wedi’u rhoi ar waith neu sydd wedi'u rhoi ar waith yn gadarn erbyn diwedd y cyfnod
Treth a ohiriwyd
Treth a chiriwyd yw treth y mae disgwyl iddi fod yn daladwy neu'n adferadwy ar wahaniaethau rhwng symiau ar bapur asedau a rhwymedigaethau yn y datganiadau ariannol a'r sylfaeni treth cyfatebol a ddefnyddiwyd wrth gyfrifo elw trethadwy, sy'n cael ei gofnodi drwy ddefnyddio dull atebolrwydd y fantolen. At ei gilydd caiff rhwymedigaethau treth a ohiriwyd eu cydnabod ar gyfer yr holl wahaniaethau dros dro sy'n drethadwy a chaiff asedau treth a ohitiwyd eu cydnabod i'r graddau ei bod yn debyg y bydd elw trethadwy ar gael y gellir hwyluso gwahaniaethau dros dro gostyngadwy yn eu herbyn. Ni chaiff asedau a rhwymedigaethau o'r fath eu cydnabod yn y gwahaniaeth dros dro sy'n deillio o ewyllys da neu drwy gydnabod asedau a rhwymedigaethau eraill i dechrau mewn trafodiad nad yw'n effeithio ar elw'r dreth nac ar yr elw cyfrifyddu.
Caiff swm ar bapur asedau treth a ohiriwyd ei adolygu ar ddiwedd pob cyfnod adrodd a chaiff ei ostwng i'r graddau nad yw'n debygol y bydd elw trethadwy digonol ar gael i allu adfer yr ased neu ran chono. Caiff treth a chiriwyd ei chyfrifo ar sail y cyfraddau treth y mae disgwyl iddynt fod yn berthnasol yn y cytnod y bydd y rhwymedigaeth yn cael ei setlo neu'r ased yn cael ei droi’n arian. Caiff treth a ohiriwyd ei chodi neu ei phriodoli mewn cyfrifon elw a cholled, ac eithrio pan fydd hin ymwneud ag eitemau sydd wedi’u codi neu eu priodoli yn uniangyrchol i gronfeydd wrth gefn. Mewn achosion o'r fath mae’r dreth a ohiriwyd hefyd yn cael ei thrin mewn cronfeydd wrth gefn. Mae treth a ohiriwyd a rhwymedigaethau yn gwrthbwyso pan fydd gan y Cwmni hawl y gellir ei gorfodi'n gyfreithiol i wrthbwyso rhwymedigaethau ac asedau treth gyfredol a bed y rhwymedigaethau a'r asedau treth gyfrecol yn ymwneud a threthi sydd wedi'u codi gan yr un awdurded treth.
1.10 Buddion gweithwyr
Caiff costau buddion gweithwyr tymor byr eu cydnabod fel rhnwymedigaethau a threuliau, oni bai fod yn rhaid cydnabed y costau hynny yn rhan o gost cyflenwadau neu asedau sefydiog.
Caiff cost unrhyw hawl gwyliau sydd heb ei defnyddio ei chydnabod yn y cyfnod y derbynnir gwasanaethau'r cyflogai.
Caiff buddion terfynu eu cydnabod yn syth fel cost os bydd y Cwmni yn amlwg wedi ymrwymo i derfynu cytlogaeth cyflogai neu i ddarparu buddion terfynu.
1.11 Buddion ymddeoliad
Caift cyfraniadau i gyntlun pensiwn cyfraniad wedi’ ddiffinio eu cynnwys yn y Datganiad Incwm Cynhwysiawr yn y flwyddyn berthnasol.
1.12 Prydilesi
Mae rhenti sy'n daladwy o dan brydlesi gweithredu, heb ystyried unrhyw gymhellion prydiesi a dderbyniwyd, yn cael eu cynnwys ar sail llinell syth dros gyfnod y brydles berthnasol ac eithrio lle mae sail arall sy'n fwy systematig yn fwy cynrychiadol o'r patrwm amser y mae buddion economaidd prydies yr ased yn cael eu defnyddio.
2 Trosiant
Dyma ddadansoddiad o drosiant y Cwmni:
| 2018 | Cyfnod diwedd 31/03/2017 wedi’ ailddatgan |
|
| £000 | £000 | |
| Cyngor Craidd i Lywodraeth Cymru Refeniw arall |
10,269 10,272 |
8,833 8,833 |
3 Gwarged gweithredol
| 2018 |
Cyfnod |
|
| £000 | £000 | |
|
Caiff gwarged gweithredol am y flwyddyn / cyfnod ei nodi ar dl codi: |
92 5 |
80 3 |
O dan y darpariaethau pris trosglwyddo, mae Trafnidiaeth Cymru yn rhoi lwians ar gostau ei wasanaethau cynghori a ddarparwyd i Lywodraeth Cymru. Bydd yr ychwanegiad yn creu gwarged, sy'n cael ei ail-fuddsoddi yng ngweithgareddau’r Cwmni i fodloni’r amcanion a nodwyd.
4 Cyflogeion
Cyfartaledd misol nifer y bobl sy'n cael eu cyflogi gan y Cwmni yn ystad y flwyddyn / cyfnod:
| 2018 | Cyfnod diwedd 31/03/2017 |
|
| Rhif | Rhif | |
| Cyflogeion | 6 | 2 |
Roedd eu tal cyfanredol yn cynnwys:
| 2018 | Cyfnod diwedd 31/03/2017 |
|
| £000 | £000 | |
|
Cyflogau |
249 26 10 |
99 10 - |
| 285 | 109 |
Ni wnaeth y Cwmni gytlogi na thalu unrhyw gyfarwyddwyr yn uniongyrchol yn ystod y flwyddyn / cyfnod.
5 Cost treth incwm
| Gweithrediadau parhaus | ||
| 2018 |
Cyfnod |
|
| £000 | £000 | |
|
Treth gyfredol |
116 | 32 |
| Treth a ohiriwyd Tarddiad a Gwrthdroad gwahaniaethau dros dro |
(13) | 18 |
| Cyfanswm tal treth | 103 | 50 |
Gall y tal am y flwyddyn / cyfnod gael ei gysoni a'r gwarged yn unol a'r Datganiad Incwm Cynhwysfawr fel a ganlyn:
| 2018 | Cyfnod diwedd 31/03/2017 |
|
| £000 | £000 | |
| Gwarged cyn treth | 512 | 267 |
| Tal Treth disgwyliedig ar sail cyfradd dreth gorfforaeth o 19% / 20% Costau nad ydynt yn ostyngadwy wrth bennu elw trethadwy Effaith gwahaniaeth mewn cyfraddau |
97 4 2 |
53 - (3) |
| Tal treth am y flwyddyn / cyfnod | 103 | 50 |
6 Asedau sefydlog diriaethol
| Gwella eiddo | Asedau sydd wrthi'n cael |
Gosodion a ffitiadau |
Cyfarpar cyfrifiadurol |
Cyfanswm | |
| £000 | £000 | £000 | £000 | £000 | |
| Cost Ar 31 Mawrth 2017 Ychwanegiadau |
160 5 |
- 6,044 |
41 4 |
219 6,055 |
|
| Ar 31 Mawrth 2018 | 165 | 6,044 | 45 | 20 | 6,274 |
| Dibrisiad cronedig Ar 31 Mawrth 2017 Tal am y flwyddyn |
64 82 |
- |
7 9 |
5 6 |
76 97 |
| Ar 31 Mawrth 2018 | 146 | - | 16 | 11 | 173 |
| Swm ar bapur Ar 31 Mawrth 2018 |
19 | 6,044 | 29 | 9 | 6,101 |
| Ar 31 Mawrth 2017 | 96 | - | 34 | 13 | 143 |
Asedau sydd wrthi’n cael eu
Mae Trafnidiaeth Cymru yn ymaymryd a rhaglen o waith cyfalaf yn unol a'i amcanion a nodwyd ac y cytunwyd arnynt yn y Ilythyr cylch gwaith. Mae’r gwariant cyfalaf yn y flwyddyn gyfredol yn cynrychioli prosiectau gwella rheilffyrdd, megis Cledrau Craidd y Cymoedd, i gefnogi datblygiad Metro De Cymru a gorsaf drenau a chyfleusterau stablau yn Llanwern.
7 Addasiad y flwyddyn flaenorol
Roedd yn rhaid addasu'r flwyddyn flaenorol oherwydd nad oedd addasiad i bris trosglwyddo wedi cael ei gydnabod yng nghytrifon y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2017.
Caiff ffigurau 2017 eu hailddatgan ar Ol ystyried yr addasiad i’r pris tresglwyddo, wedi tynnu'r Dreth Gorfforaeth a godwyd arnynt.
8 Dyledwyr
| Dyledus o fewn biwyddyn | ||
| 2018 | 2017 | |
| £000 | £000 | |
| Dyledwyr masnach gyda phartion cysylltiedig Symiau derbyniadwy eraill |
2,924 95 |
1,463 84 |
| 3,019 | 1,547 | |
9 Credydwyr
| Dyledus o fewn biwyddyn | ||
| 2018 | 2017 | |
| £000 | £000 | |
|
Credydwyr masnach |
1,668 |
780 1,374 47 - |
| 4,099 | 2,201 | |
10 Enillion argadwedig
| £000 | |
| Ar 1 Rhagfyr 2015 Gwarged ar gyfer y flwyddyn |
- 217 |
| Ar 31 Mawrth 2017 Gwarged ar gyfer y flwyddyn |
217 409 |
| Ar 31 Mawrth 2018 | 626 |
11 Ymrwymiadau o dan brydlesi qweithredol
Lesddeiliad
Dyma’r symiau a gydnabyddir yn y Datganiad Incwm Cynhwysfawr fel treuliau yn ystod y flwyddyn / cyfnod yng nghyswilt trefniadau o ran prydiesi gweithredol:
| 2018 | 2017 | |
| £000 | £000 | |
| Taliadau prydles sylfaenol o dan brydlesi gweithredol | 92 | 80 |
Ar ddiwedd y cyfnod adrodd, roedd gan y Cwmni ymrwymiadau eithriadol ar gyfer taliadau prydies sylfaenol o dan brydlesi gweithredol na ellir eu canslo, sy'n ddyledus fel a ganlyn:
| 2018 | 2017 | |
| £000 | £000 | |
| O fewn blwyddyn Rhwng dwy a phum miynedd |
69 35 |
69 69 |
| 104 | 138 |
12 Trafodion partion cysylitiedig
Mae'r Cwmni yn is-gwmni sydd dan reolaeth Iwyr Llywodraeth Cymru, felly mae Llywodraeth Cymru yn barti cysylltiedig. Yn ystod y flwyddyn, cafodd y Cwmni incwm o £10,269,000 gan Lywodraeth Cymru (2017: £8,833,000).
Ar 31 Mawrth 2018, roedd gan y Cwmni £2,924,000 yn ddyledus iddo gan Lywodraeth Cymru (2017: £1,463,000) mewn perthynas a gwasanaethay a ddarparwyd ac sydd wedi’u cynnwys yng nghyswilt dyledwyr masnach.
Mae balans yr inewm gohiriedig gyda Llywodraeth Cymru o £444,000 (2017: £829,000) wedi'i gynnwys ym malans y croniadau a’r incwm gohiriedig.
13 Arian parod a gynhyrchwyd o weithrediadau
| 2018 | Cyfnod diwedd 31/03/2017 |
|
| £000 | £000 | |
| Gwarged ar gyter y flwyddyn / cyfnod ar ol treth | 409 | 217 |
| Addasiadau ar gyfer: Treth a godwyd Dibrisiad asedau sefydlog diriaethol Trosgilwyddo o gronteydd cyfalaf |
103 97 (97) |
50 76 (76) |
| Symudiadau mewn cyfalaf gwaith: Cynnydd mewn dyledwyr Cynnydd mewn credydwyr |
(1,473) 1,899 |
(1,546) 2,202 |
| Arian parod a gynhyrchwyd o weithrediadau | 938 | 923 |
