Yn cael ei adnabod fel Aber gan y bobl leol, mae Aberystwyth yn gyrchfan glan môr boblogaidd ar arfordir gorllewinol Cymru. Mae Bae Ceredigion yn gysgod rhag Môr Iwerddon, ac mae afon hardd Rheidol yn llifo trwy'r dref. Mae Prifysgol Aberystwyth wedi denu myfyrwyr o bob rhan o’r byd ers ei hagor yn 1872 gan roi naws gosmopolitan amrywiol i’r dref,  ac mae’n cael ei gwasanaethu gan gysylltiadau rheilffordd hwylus. P’un ai ydych chi’n chwilio am wyliau teuluol neu wyliau penwythnos, mae digon yn digwydd yn Aberystwyth a’r cyffiniau i gadw pawb yn hapus.

 

1. Rheilffordd y Graig Aberystwyth

Mae Rheilffordd y Graig Aberystwyth yn lle gwych i ddechrau eich archwiliad o’r dref hynaws hon. Gan gludo teithwyr i fyny allt serth Craig Glais ar ddiwedd y promenâd troellog ers 1896, dyma reilffordd glogwyn trydan rhaffol hiraf Prydain. O'r copa, mae'r olygfa banoramig o'r bae a thu hwnt yn syfrdanol, a thrwy'r camera obscura, mae'r olygfa hyd yn oed yn fwy trawiadol, yn cwmpasu 1000 milltir sgwâr anferth ac yn cynnwys mwy na 26 o gopaon. Mae copa Craig Glais, yn ogystal â’r camera obscura – y mwyaf yn y byd, hefyd yn gartref i gaffi, ardal chwarae i blant, siop anrhegion a sawl arddangosfa hanesyddol, sy’n gwneud hyn yn ffordd hwyliog o dreulio’ch diwrnod cyntaf yn Aberystwyth.

 

2. Castell Aberystwyth

Wedi'i adeiladu yn y 13eg ganrif, mae Castell Aberystwyth yn adeilad rhestredig Gradd I a wnaed yn wreiddiol o bren, ac yna caer garreg wedi'i hadeiladu'n gadarn. Wedi dioddef nifer o warchaeau ac ymosodiadau, erbyn dechrau'r 14eg ganrif roedd yr ardal yn ffynnu a threflan yn tyfu o amgylch y castell. Parhaodd hyn tan 1637 pan benododd y Brenin Siarl I y castell yn Fathdy Brenhinol gyda'r pwrpas o greu darnau arian.

Heddiw, mae’r castell yn adfeilion, a gall y cyhoedd weld ac archwilio gweddill y waliau, y pyrth a’r tyrau. Gyda’r môr yn gefndir a thonnau’n tasgu dros y waliau, gallwch yn hawdd ddychmygu’ch hun yn ôl yn nyddiau garw’r canol oesoedd.

  • Lleoliad: Llai na 10 munud ar droed o Orsaf Aberystwyth
  • Mynediad am ddim
  • Cerddwch o amgylch adfeilion y castell

Aberystwyth Castle

 

3. Rheilffordd Cwm Rheidol

Yn rhedeg ar lein fach gul 1 troedfedd 113⁄4 modfedd, mae Rheilffordd Cwm Rheidol yn eich cludo rhwng Aberystwyth a Phontarfynach, pentref bychan ar Afon Mynach 11 milltir (18 km) i ffwrdd. Wedi'i hagor ym 1902, mae trenau wedi rhedeg yn barhaus, ac yn dal i gludo teithwyr a phobl sy'n frwd dros reilffyrdd mewn 16 o gerbydau sydd wedi’u cynnal yn hyfryd. Hon oedd un o'r rheilffyrdd cyntaf i gael ei phreifateiddio.

Gellid dadlau bod y llwybr yn pasio trwy rai o dirweddau mwyaf trawiadol Cymru – gwyliwch am y bwncath a’r barcutiaid coch sy’n cylchu uwchben y dyffryn, a gyda digwyddiadau rheolaidd, siop anrhegion ac ystafell de a digon o wirfoddolwyr cyfeillgar i ateb eich holl gwestiynau, mae’n ddiwrnod allan gwych.

 

4. Traeth Aberystwyth

Mae pobl ar eu gwyliau yn canmol rhinweddau traethau Aberystwyth yn gyson, ac ar ôl eu profi, byddwch yn dod yn ôl am fwy o hyd.

Gyda thywod euraidd tywyll hardd, mae Traeth y Gogledd yn agos at y dref, yn gorwedd tu hwnt i’r promenâd ysgubol. Yn boblogaidd gyda phobl leol ac ymwelwyr fel ei gilydd, gellir mwynhau atyniadau traddodiadol yma, gan gynnwys reidiau mulod, cerddoriaeth fyw a chastell bownsio. Gellir cyrraedd y pier Fictoraidd o'r promenâd ac er ei fod yn dal yn ddigon hir yn 90m (bron i 300 troedfedd), arferai ymestyn am dros 240 m (787 troedfedd). Gyda phobl dweud ffortiwn, arcedau a gemau lliwgar, caffis a stondinau yn gwerthu toesenni poeth a chandi-fflos, mae hwn yn bier pleser o’r iawn ryw.

  • Lleoliad: Dim ond 3 munud ar droed Orsaf Aberystwyth
  • Hwyl i'r teulu cyfan
  • Ymwelwch â'r pier Fictoraidd

Aberystwyth Beach

 

5. Amgueddfa Ceredigion

Wedi’i lleoli yn y Coliseum, a arferai fod yn theatr, mae Amgueddfa Ceredigion yn gartref i amrywiaeth o gasgliadau trawiadol o dreftadaeth gyfoethog y wlad. Mae’r rhain yn cynnwys trysorau archeolegol, celfi, gwisgoedd Cymreig traddodiadol, a llawer o ddangosbethau yn ymwneud â gorffennol amaethyddol llwyddiannus. Mae gwrthdaro milwrol y wlad hefyd yn cael ei bortreadu gyda sawl casgliad yn ymwneud â brwydrau Cymreig. Mae artistiaid a chrefftau lleol i’w gweld ochr yn ochr ag arteffactau o hanes Aberystwyth, a gyda siop anrhegion lawn a chaffi yn gweini danteithion cartref blasus, os ydych chi’n frwd am ddiwylliant, mae’n werth ymweld ag Amgueddfa Ceredigion.