Gwelliannau cerdded a beicio yn Nyffryn Clun, Abertawe

Amdan

Yn Abertawe, y llwybr rhwng Tre-gŵyr a Blackpill a elwir yn Llwybr Dyffryn Clun yw'r ail lwybr teithio llesol a ddefnyddir fwyaf. Roedd angen gwella'r llwybr rhwng Tre-gŵyr a Blackpill gan ei fod yn gul ac roedd ganddo arwyneb o ansawdd gwael. Mae'r llwybr yn rhan o'r Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol (NCN). Mae'n gwasanaethu teithio lleol a hamdden rhwng Tre-gŵyr, Dyfnant, Killay a Blackpill. Mae hefyd yn hwyluso teithiau pellter hirach i Sir Gaerfyrddin ac oddi yno. Yn ogystal, mae'n darparu cysylltiadau ymlaen i'r Mwmbwls ac i ganol dinas Abertawe, gan gynnwys mynediad i orsafoedd bysiau a rheilffordd Abertawe.

Defnyddiwyd buddsoddiad o £685,000 o Gronfa Teithio Llesol Llywodraeth Cymru gan Gyngor Abertawe i uwchraddio'r rhan 2.9 km bresennol o'r llwybr rhwng Blackpill a Killay. Ail-wynebodd Cyngor Abertawe'r llwybr a'i ehangu i dros 3.5 metr, gan wella diogelwch a chapasiti i feicwyr a cherddwyr.

Amcanion

Amcanion y cynllun oedd:

I Ail-wynebu a lledu 2.9km o'r llwybr a rennir rhwng Blackpill a Killay (wrth y Railway Inn) o 2.5 metr i o leiaf 3.5 metr.
Tynnu rhwystrau a oedd yn achosi tagfeydd ym Blackpill lle mae'r llwybr yn croesi'r ffordd ddeuol A4067.
Cynyddu capasiti'r llwybr.
Gwella atyniad a chysur defnyddwyr.
Lleihau tagfeydd ar hyd y llwybr a lleihau'r risg o wrthdaro rhwng defnyddwyr.
Gosod seddi mewn lleoliadau ar hyd y llwybr i ddarparu mannau gorffwys i ddefnyddwyr.
Cysylltu'r llwybr â llwybr Olchfa Links a gwblhawyd yn ddiweddar.

Nodyn: Mae ‘gwrthdaro rhwng defnyddwyr’ yn cyfeirio at ddefnyddiadau gwrthgyferbyniol o fannau a rennir. Er enghraifft, pobl sy’n cerdded, olwynio neu feicio yn cystadlu am le ar lwybr a rennir.

Disgrifiad

Yn 2021, defnyddiodd Cyngor Abertawe blatfform Commonplace i gasglu adborth y cyhoedd ar bryderon teithio llesol ar draws ardal Abertawe, gan wahodd awgrymiadau ar gyfer gwelliannau posibl. Ymhlith yr ymatebion, tynnwyd sylw at faterion ynghylch croesfan yr A4067 ym Blackpill.

Roedd rhaid i ddefnyddwyr basio mewn rhes sengl, gan achosi mannau cyfyng a gorfodi beicwyr i arafu'n rheolaidd i basio defnyddwyr eraill. Nid oedd y rhan hon o'r llwybr yn cydymffurfio â Chanllawiau Dylunio Teithio Llesol.

Yn 2023, derbyniodd llwybr NCN 4 Dyffryn Clun tuag at bromenâd y Mwmbwls dros 5,000 o gerddwyr a beicwyr bob wythnos. Disgwylir i'r llwybr weld mwy o alw gyda chyflawni cyswllt Derwen Fawr i Killay fel cynllun gwaith bach yn 2025/26.

Adeiladodd y cyngor gysylltiadau porthi o Killay a Sgeti i ehangu ymhellach nifer y cymunedau sydd wedi'u cysylltu'n uniongyrchol â'r llwybr hwn. Nod Cyngor Abertawe yw lledu'r llwybr 4.5km o Killay i Dregŵyr yn y blynyddoedd i ddod, yn ôl yr angen am gyllid.

Gwersi a ddysgwyd

Roedd cydweithio cynnar a chyson â Thrafnidiaeth Cymru a Llywodraeth Cymru yn hanfodol i sicrhau ymdrech gydlynol wrth gyflawni'r prosiect. Helpodd y cydweithrediad hwn i sicrhau bod cyllid yn cael ei ddefnyddio'n effeithiol i weithredu'r cynllun.

Cost

£685,000.

Allbynnau

Canlyniadau arfaethedig y cynllun:

Cynnydd yn nifer o deithiau teithio llesol ar hyd llwybrau cymudo Dyffryn Clun a Phromenâd y Mwmbwls. Bydd hyn yn cael ei fesur drwy arolygon defnyddwyr y llwybr, cyfrifiadau cerddwyr a beiciau.
Mynediad cynyddol i'r llwybr o lwybr Dolennau Olchfa gerllaw.
Cefnogi dyheadau polisi lleol, rhanbarthol a chenedlaethol drwy alluogi defnyddio dulliau llesol i gyfrannu at iechyd, lles, a dyheadau Cymru o fod yn net-sero. Bydd hyn yn cael ei fesur drwy gyfrifiadau cerddwyr a beiciau.
Lleihau'r tebygolrwydd o dagfeydd drwy gael gwared ar ddau rwystr wrth groesfan Blackpill. Bydd hyn yn cael ei fesur drwy arolygon defnyddwyr.
Gwella canfyddiadau o ddiogelwch, atyniad a chysur y rhai sy'n defnyddio Llwybr Dyffryn Clun. Bydd hyn yn cael ei fesur drwy arolygon defnyddwyr.

Nodyn: Mae lleoliadau cyfrif teithio gweithredol parhaol ar waith i fonitro newidiadau mewn siwrneiau cerddwyr a beicwyr ar hyd y llwybr hwn. Bydd yr astudiaeth achos yn cael ei diweddaru unwaith y bydd data 2024/25 yn cael ei dderbyn.