“Tref hyll, hyfryd…yn cropian, yn ymledu…wrth ymyl traeth bwaog hir ac ysblennydd. Y dref glan môr hon oedd fy myd.” Geiriau enwog Dylan Thomas.
Yng nghornel de-orllewin Cymru mae dinas arfordirol Abertawe. Yn gyfoeth o hanes gyda diwylliant cosmopolitan amrywiol, mae ganddi gysylltiadau rheilffordd da â Llundain a gweddill Cymru ac mae'n ganolfan wych ar gyfer archwilio De a Gorllewin Cymru.
1. Amgueddfa'r Glannau
Os mai hanes sy’n eich tanio, yna bydd yr amgueddfa hon yn eich swyno a hithau ddim ond 10 munud ar droed o orsaf reilffordd Abertawe. Gydag arddangosion sy’n ymestyn dros y canrifoedd, mae Amgueddfa’r Glannau yn adrodd hanes Cymru a’i diwydiant, oll wedi’u lleoli mewn adeilad gwydr a llechi cyfoes.
O ddarganfyddiadau archeolegol, fel esgyrn a dannedd mamoth ac arteffactau euraidd a gloddiwyd o bridd Cymru, celf yn dyddio o'r 16eg ganrif hyd at y Chwyldro Diwydiannol, a'r syniadau arloesol a helpodd i lunio gweithgynhyrchu yn y DU, mae digon ar gael i gynnal diddordeb pawb.
- Lleoliad: Dim ond 8 munud ar droed o Orsaf Abertawe
- Mynediad am ddim
- Amgueddfa'r Glannau
2. LC Abertawe
LC Abertawe yw prif barc dŵr a chyfadail hamdden Cymru. Gallwch nofio, chwarae, syrffio, dringo neu fynd i'r Sba. Bydd y man chwarae rhyngweithiol pedwar llawr sydd â thema ddyfrol yn diddanu plant am oriau.
- Gorau i blant
- Hwyl i'r teulu cyfan
- 5 munud ar droed o Orsaf Abertawe
3. Gerddi Clun
Yn cynnwys llawer o rywogaethau planhigion o’r Casgliad Cenedlaethol, mae Gerddi Clun yn cynnig llonyddwch heddychlon ac mae’n lle perffaith i dreulio peth amser. Syniad y miliwnydd lleol William Graham Vivian ym 1860 oedd y Gerddi, sydd wedi'u gosod mewn parcdiroedd godidog. Fe'u trosglwyddwyd o fewn y teulu hyd at ei nai, a oedd yn gofalu amdanynt hyd ei farwolaeth yn y 1950au cynnar.
Gyda choedwigoedd llawn clychau’r gog â’u persawr hyfryd a dolydd blodau gwyllt, pontydd dros ddyfrffyrdd troellog, a chapel hynaws, mae croeso i chi fynd i’r gerddi unrhyw bryd y dymunwch. Mae’r Gerddi hefyd yn rhad ac am ddim.
- Hwyl i'r teulu cyfan
- Mynediad am ddim
- Gwefan Gerddi Clun
4. Sw Trofannol Plantasia
Wedi'i leoli ym mharc manwerthu Parc Tawe, mae Sŵ Trofannol Plantasia yn darparu antur i ymgolli ynddo, gan ganiatáu i ymwelwyr ddod yn agos at amrywiaeth eang o anifeiliaid a phlanhigion.
Yn cynnwys dau barth gyda’r hinsawdd wedi’i reoli - coedwig law drofannol a chrasdir, mae tua 5000 o blanhigion yn tyfu mewn amodau sy'n hybu’r iechyd gorau posibl. Mae'r rhain yn cynnwys palmwydd, bromeliadau, tegeirianau a bambŵs anferth, sy'n caniatáu i unrhyw ymwelwyr yn hawdd i ddychmygu’u hunain yn y goedwig law go iawn. O fewn y rhanbarthau o dyfiant toreithiog mae nodweddion dŵr sy'n cynnwys piranaod torgoch brawychus, a koi lliwgar, ac yn torheulo o amgylch y pyllau mae crocodeiliaid, caimanau a pheithoniau. Mae'r coed yn llawn macawiaid bywiog, tra bod meerkatiaid, marmosetiaid a chathod llewpart gosgeiddig i'w gweld trwy'r dail.
Mae gan y sw nifer o weithgareddau i ymwelwyr gymryd rhan ynddynt, gan gynnwys helpu amser bwydo’r crocodeiliaid, cadw llygad ar y tarantwlaod, neu oruchwylio'r meerkatiaid amser bwyd, a gellir hefyd fabwysiadu llawer o'r anifeiliaid.
- Hwyl i'r teulu cyfan
- Tocynnau o £3 yn unig
- Gwefan Sw Drofannol Plantasia
5. Marchnad Dan Do Abertawe
Beth bynnag sydd ei angen arnoch, fe’i cewch ym Marchnad Dan Do Abertawe.
Pan sefydlodd ei hun fel tref farchnad yn y 1100au, masnachwyr Abertawe oedd yn berchen ar y strydoedd. Ymledodd wrth i’r canrifoedd barhau, gan feddiannu’r Strydoedd gyda’r enwau rhyfedd Stryd y Broga a Stryd yr Afr, ac yn y diwedd llenwi Sgwâr y Castell a Stryd y Gwynt. Yn yr 17eg ganrif adeiladwyd neuadd bwrpasol, a dyma lle mae marchnad fwyaf Cymru yn dal i gael ei chynnal.
Mae yna stondinau yn gwerthu bwydydd o safon, cigoedd wedi'u magu'n lleol a chawsiau wedi'u gwneud â llaw, bara a chacennau crefftus, yn cystadlu â chrefftau lliwgar a gemwaith cynllunydd. Mae yna stondin crochenwaith stiwdio y drws nesaf i waith lledr wedi’i addurno a dillad boho - mae’r cyfan yma. Dim ond pum munud gymer hi i chi gerdded i'r farchnad, ac unwaith y byddwch chi yno gallwch chi dreulio oriau yn pori'r stondinau.
- Cigoedd a chawsiau lleol
- Delfrydol ar gyfer therapi siopa
- Y farchnad fwyaf yng Nghymru
6. Penrhyn Gŵyr
Yn denu ymwelwyr o bob rhan o’r byd, mae Penrhyn Gŵyr yn cynnig cyfle prin i brofi byd natur ar ei buraf, yn hardd ac heb ei ddifetha.
Yn ymestyn dros ardal o tua 70 milltir sgwâr, mae llawer yn dod yma am y traethau godidog, megis Llangenydd, Bae Oxwich a Rhosili, sy'n arbennig o boblogaidd gyda syrffwyr a theuluoedd. Yn Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol, mae tirwedd Gŵyr yn amrywiol iawn ac yn amrywio o fawnogydd a morfa heli i glogwyni calchfaen a glaswelltir byr. Mae dim llai na chwe chastell hefyd wedi'u lleoli o amgylch y penrhyn, ynghyd â nifer o garneddau a meini hirion, rhai yn dyddio'n ôl i'r cyfnod Paleolithig Uchaf o leiaf.
Mae’r bywyd gwyllt, hefyd, yn drawiadol, gyda mamaliaid morol, gan gynnwys morloi, dolffiniaid a llamhidyddion, i’w gweld yn aml o amgylch yr arfordir, tra bod gwylanod coesddu, gweilch y penwaig a mulfrain yn nythu ar wynebau garw’r clogwyni. Ym mhobman yr edrychwch ar Benrhyn Gŵyr, mae rhywbeth i’ch synnu a’ch ysbrydoli.
- Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol
- Mwynhewch yr awyr agored
- Perffaith ar gyfer gwylio'r bywyd gwyllt morol lleol
7. Pier y Mwmbwls
Mae'r Mwmbwls yn llawn cymeriad a swyn. Mae siopau bwtîc annibynnol, bwytai a bariau ar hyd y strydoedd lle byddwch hefyd yn dod o hyd i'r Joe's byd-enwog - parlwr hufen iâ sydd yr un mor boblogaidd gyda'r bobl leol â thwristiaid.
Gan ymestyn dros y tonnau am 835 troedfedd (255m), agorwyd Pier y Mwmbwls, adeilad rhestredig Gradd II, ym 1898, ac mae’n cynnig golygfeydd gwych ar draws Bae Abertawe.
Yn gartref i’r atyniadau traddodiadol y byddech chi’n disgwyl eu mwynhau ar daith i’r traeth, mae gan y pier arcêd difyrion ffyniannus, a’r Ystafell Gamez, sy’n cynnig bowlio, pŵl, jiwcbocs am ddim a llawer mwy. Ar ben draw’r pier mae gorsaf Bad Achub newydd yr RNLI. Gyda bwytai a chaffis yn gweini byrbrydau blasus, mae ymlacio ar Bier y Mwmbwls wrth i’r haul fachlud, yn ddiwedd gwych i’r diwrnod.
- Ymlaciwch a gwyliwch y machlud dros y bae
- Hwyl i'r teulu cyfan
- Gwefan Pier y Mwmbwls
8. Cerddwch ar hyd llwybr yr arfordir
Mae llwybr yr arfordir o Abertawe i Benrhyn Gŵyr ar hyd yr arfordir bendigedig yn cynnwys traethau euraidd eang, clogwyni dramatig a llu o wahanol fywyd gwyllt. Mae rhai rhannau o’r llwybr yn hygyrch i feiciau, cadeiriau gwthio a chadeiriau olwyn felly cynlluniwch eich llwybr yn ofalus a gall y teulu cyfan fwynhau’r golygfeydd hyfryd. Mae gan Croeso Bae Abertawe yr holl wybodaeth sydd ei hangen arnoch.
- Gwefan Croeso Bae Abertawe
- Traethau, clogwyni a dolydd hardd
- Gwych ar gyfer anifeiliaid anwes
9. Castell Abertawe
Yng nghanol dinas Abertawe gallwch ddod o hyd yn hawdd i weddillion y castell mawreddog a warchododd Abertawe ers y 1100au. Wedi’i sefydlu gan Henry de Beaumont, Iarll Cyntaf Warwick ac Arglwydd Gŵyr, roedd y castell yn ymestyn dros 4.6 erw helaeth a thros y canrifoedd gwelodd lawer o wrthdaro. Mae hefyd wedi profi amrywiaeth o ddefnyddiau, gan gynnwys ffatri boteli yn 1670, swyddfa bost, tloty ac Ystafell Ymarfer filwrol. Roedd hyd yn oed yn gartref i’r South Wales Daily Post – cyflogwr cynnar y bardd enwog o Gymru, Dylan Thomas.
Ar gyfer unrhyw un sy’n frwd dros hanes, rhaid i Gastell Abertawe fod ar eich rhestr ymweld.
- Lleoliad: Llai na 10 munud ar droed o Orsaf Abertawe
- Mynediad am Ddim
- Gwefan Castell Abertawe
10. Arena Abertawe
Yn olaf ond nid lleiaf ar ein rhestr o'r deg atyniad gorau yn Abertawe mae Arena newydd Abertawe. Fel gofod adloniant a digwyddiadau amlbwrpas mwyaf newydd De Cymru, mae gan yr arena gapasiti o 3,500 ac mae’n gwahodd rhai o’r sêr mwyaf, perfformiadau o safon byd-eang a digwyddiadau mawr yng nghanol parc arfordirol Bae Copr. Ni allai fod yn haws cyrraedd yno gan nad yw ond deg munud o o orsaf reilffordd Abertawe ar droed.
- Atyniad o bwys
- Digwyddiadau amrywiol i bawb
- Gwefan Arena Abertawe
-
Oeddech chi’n gwybod?Teithiwch yn SaffachGallwch gynllunio ymlaen llaw a phenderfynu pryd i deithio gan ddefnyddio ein Gwiriwr Capasiti.Gwirio capasiti
-
Castell Harlech Dewch i ddarganfod Harlech Castle
-
Castell Rhaglan Dewch i ddarganfod Raglan Castle
-
Castell Cydweli Dewch i ddarganfod Kidwelly Castle
-